Catan istraživači i gusari je četvrta velika ekspanzija za igru Catan ( posle Pomoraca Gradova i vitezova i Trgovaca i Varvara) koja uključuje 5 scenarija i 3 misije. Neki od scenarija koriste misije ali ne svi.

Ekspanzija Istraživači i Gusari se razlikuje od osnovne igre Catan na tri glavna načina.

Prvo, umesto da u igri imate samo jedno ostrvo na kojem igrači grade i takmiče se za resurse, prisutna su tri ostrva - ali pejzaž samo jednog od tih ostrva je poznat na početku igre. Igrači počinju na glavnom ostrvu, a zatim grade brodove i dovode doseljenike u igru, kako bi mogli istražiti nove krajeve. Kada brod završi kretanje na neistraženom polju, taj heksagon se otkriva i na njega se postavlja nasumično izvučen broj, pri čemu igrač zarađuje jedan resurs kao nagradu - pod pretpostavkom da taj heksagon proizvodi resurse.

Drugo, umesto da koriste gradove, ova ekspanzija omogućava igračima da grade lučka naselja za dva žita i dva kamena. Lučka naselja proizvode resurs susednog polja ako se ono aktivira u trenutku bacanja kockice. Kao i gradovi, lučka naselja vrede dva poena (VP), a broj VP-a potrebnih za pobedu u igri zavisi od scenarija.

Treće, ako igrač ne dobije resurse tokom bacanja kockice (osim kada padne broj 7), dobija jedno zlato kao naknadu. Dva zlata mogu se zameniti za bilo koji resurs u banci. Zlato ima takođe može pomoću u situacijama kada đelite izbeći gusare.